تورنیکه (رگ بند)

تورنیکه، که تورنیکت، شریان بند یا رگ بند نیز نامیده می شود، وسیله ای است که با منقبض و متراکم کردن اندام، جلوی فشار خون وریدی و شریانی را می گیرد. نحوه ی کار این دستگاه بدین صورت است که فشار دورانی (پیرامونی) دور قسمتی از اندام مورد نظر وارد میشود. سپس، این فشار به دیواره های رگ های خونی انتقال می یابد که موجب می شود موقتا محدود یا مسدود شوند.

از تورنیکه می توان در انعواع عمل ها جراحی، مثل جراحی های ارتوپدی یا پلاستیک استفاده کرد. در محیط جراحی، از تورنیکه برای انسداد جریان خون شریانی استفاده می شود تا جریان خون قطع شده و زمینه برای انجام  یک جراحی نسبتا بدون خون انجام شود و در نتیجه از دست دادن خون بیمار به حداقل برسد. از تورنیکه همچنین برای پر خون کردن ورید های سطحی اندام فوقانی به جهت راحت تر کردن خونگیری استفاده میشود.

در شرایط اورژانسی، از تورنیکه برای توقف خونریزی زیاد استفاده می شود تا قبل از اینکه بیمار تمام خون خود را از دست بدهد، بتواند تحت درمان قرار بگیرد. در توان بخشی  از تورنیکه برای محدود کردن جریان خون برای مدتی کوتاه طی فشاری ثابت و امن استفاده می شود. این کار در حین ورزش های کم شدت برای افزایش قدرت و اندازه ی ماهیچه ها استفاده می شود.

انواع تورنیکه جراحی

1.بادی یا پنوماتیک (نوماتیک)

این نوع تورنیکه با استفاده از گاز متراکم کاف را باد کرده و منجر به انسداد یا محدود کردن جریان خون می شود. با استفاده از پیچ تنظیم میزان هوای درون کاف، می توان فشاری که توسط کاف بر اندام بیمار اعمال می شود را کنترل کرد. این فشار معمولا توسط یک پمپ الکترونیکی یا یک منبع مرکزی هوای فشرده تامین می شود. اجزای تورنیکه های بادی عبارتند از:

·       کاف (بادکنک)

·       منبع گاز فشرده شده

·       صفحه نمایش نشان دهنده ی فشار

·       تنظیم کننده ی فشار

·       لوله ی (تیوب) اتصال

2. غیر بادی

معمولا از پلاستیک یا پارچه ی کشی درست می شوند که امروز به خاطر پیشرفت تکنولوژی در ساخت تورنیکه ها، استفاده از آن ها محدود شده است.